Bóng rổ là môn thể thao đồng đội đối kháng gồm 5 thành viên mỗi đội cố gắng phối hợp để đưa bóng vào rổ của đối phương. Luật bóng rổ tại từng khu vực, từng giải đấu mà hệ thống luật chi tiết có những điểm khác nhau. Trong đó, Liên đoàn bóng rổ Quốc tế ( FIBA) ban hành luật bóng rổ chi tiết dùng để áp dụng cho các giải đấu được tổ chức và điều hành bởi FIBA. Bạn có thể tham khảo và tải bộ luật bóng rổ 5x5 chi tiết tại đây.
Chúng tôi xin giới nhiệu những điều luật cơ bản nhất bạn cần biết để có thể bắt đầu tập luyện và thi đấu môn bóng rổ.
Quy tắc chung về môn bóng rổ
Trận đấu bóng rổ:
- Mỗi đội sẽ có 5 cầu thủ trực tiếp thi đấu trên một sân có kích thước 15 x 28m. Mục tiêu của mỗi đội là đưa bóng vào rổ của đối phương và ngăn cản đối phương ghi điểm.
- Trận đấu được điều khiển bởi trọng tài hoặc hội đồng giám sát.
- Đội dành chiến thắng là đội đạt được nhiều điểm hơn khi trận đấu kết thúc. Bạn ghi điểm bằng cách ném bóng vào rổ của đối phương.
.jpg)
Điểm số trong môn bóng rổ
Tại mỗi khu vực khác nhau với khoảng cách rổ khác nhau sẽ có 3 giá trị: 1 điểm, 2 điểm và 3 điểm.
- Vận động viên ném bóng vào rổ trong vòng tròn 3 điểm sẽ có giá trị 2 điểm.
- Vận động viên ném rổ ngoài vòng 3 điểm sẽ có giá trị 3 điểm.
- Vận động viên ném phát tại chấm phạt sẽ có giá trị 1 điểm.
- Nếu một cầu thủ bị phạm lỗi trong khi cố gắng ghi điểm và không thành công, cầu thủ đó được ném phạt với số lần bằng giá trị điểm có thể ghi được. Một cầu thủ bị phạm lỗi trong khi cố gắng ghi 2 điểm sẽ được hai lần ném phạt. Một cầu thủ bị phạm lỗi trong khi cố gắng ghi 3 điểm sẽ được ba lần ném phạt.
- "Three-point play": khi bị phạm lỗi trong tư thế tấn công trong khu vực 2 điểm mà pha bóng vẫn thành công, cầu thủ được ném phạt và cũng thành công. 2 điểm ăn + 1 điểm ném phạt.
- "Four-point play" cũng giống như thế nhưng trong trường hợp ném 3 điểm. Trường hợp này rất hiếm khi xảy ra.
Trận đấu bóng rổ gồm 4 hiệp, mỗi hiệp 10 phút
- Mỗi một trận đấu bóng rổ bao gồm 4 hiệp mỗi hiệp 10 phút.
- Thời gian nghỉ giữa hiệp 1 và hiệp 2, hiệp 3 và hiệp 4, và trước mỗi hiệp phụ là 2 phút. Thời gian nghỉ giữa hiệp 2 và 3 là 15 phút.
- Nếu tỉ số điểm hòa nhau khi kết thúc thời gian thi đấu của hiệp 4, trận đấu sẽ được tiếp tục bằng 1 hoặc nhiều hiệp phụ 5 phút để có kết quả thắng thua. Trong tất cả các hiệp phụ 2 đội sẽ tiếp tục thi đấu theo hướng rổ như hiệp thứ 3 và 4.
Quy định cho đội Tấn công trong thi đấu bóng rổ
- Đội tấn công là đội có bóng rổ. Khi một người chơi có bóng rổ, họ phải tuân theo những quy tắc nhất định:
- Người chơi phải tung hoặc rê bóng bằng một tay trong khi di chuyển cả hai chân. Nếu tại bất kỳ thời điểm nào, cả hai tay chạm bóng hoặc cầu thủ ngừng lừa bóng, đấu thủ chỉ được di chuyển một chân. Chân đứng yên được gọi là chân trụ.
- Một cầu thủ phải khi kiểm soát bóng, không được chạy quá hai bước chân mà không đập bóng
- Bóng phải được kiểm soát ở trong giới hạn sân. Nếu đội tấn công để bóng ra khỏi sân, đội kia sẽ được quyền kiểm soát bóng rổ.
- Tay của vận động viên phải ở phía trên của quả bóng trong khi rê bóng. Ngược lại, nếu tay ở phía dưới bóng sẽ bị mắc lỗi mang bóng, bóng được chuyển quyền kiểm soát cho đối phương.
- Một khi đội tấn công đi qua một nửa sân của họ, họ không thể quay trở lại. Điều này được gọi là vi phạm backcourt. Nếu đội phòng thủ đưa bóng vào đường lùi, thì đội tấn công có thể thu hồi bóng một cách hợp pháp.
- Luật thời gian đối với đội kiểm soát bóng
- Luật 3s: Người chơi của đội đang giữ bóng tấn công không được đứng ở khu vực hình thang dưới rổ trong 3s.
- Luật 5s: Luật 5 giây trong bóng rổ quy định là mỗi cầu thủ đang cầm bóng sống trên sân bị kém sát, trong vòng 5 giây cầu thủ bị kèm sát phải dẫn bóng hoặc ném rố nếu không sẽ bị phạm lối 5 giây. Luật 5 giây trong bóng rổ sẽ xử lý lỗi 5s bóng rổ bằng cách cho đối phương quả ném biên gần nơi xảy ra lỗi nhất.
- Luật 8s: Luật 8 giây bóng rổ quy định, bất cứ cầu thủ nào giành được quyền kiểm soát bóng trên phần sân nhà, trong vòng 8 giây đội bóng của họ phải đưa bóng sang phần sân đội đối phương, nếu không sẽ bị phạm lỗi 8 giây trong bóng rổ. Luật 8 giây trong bóng rổ sẽ xử lý lỗi 8s bóng rổ bằng cách cho đối phương quả ném biên gần nơi xảy ra lỗi nhất.
- Luật 24s: Nếu đội bạn đang là đội cầm bóng thì trong 24s bắt buộc phải ném rổ, quá thời gian sẽ tính là phạm lỗi và mất quyền kiểm soát. Luật 24s bắt đầu được tính khi đội bạn cầm bóng, đồng hồ 24s được đặt phía trên rổ. Nếu đồng hồ gặp sự cố, trận đấu sẽ được tạm dừng để khắc phục.
Luật đối với đội phòng thủ
- Đội phòng thủ không được có các hành động ngăn cản đội tấn công bằng cách xô, đẩy hay có các tác động vào thân thể của đối phương một cách không công bằng. Những hành động cụ thể được quyết định bởi trọng tài. Nhưng nhìn chung, vận động viên không được tác động vào thân thể đối phương dưới đây:
- Lỗi cản người: Khi cầu thủ sử dụng vị trí để ngăn cản đường chạy của đối phương không cho họ dẫn bóng.
- Lỗi cùi chỏ: Khi một cầu thủ cố tình dùng cùi chỏ để ngăn cản đối phương
- Lỗi giữ người: Khi cầu thủ dùng tay gây cản trở di chuyển của đối phương.
- Lỗi ngáng chân: Khi một cầu thủ sử dụng chân để ngăn cản khiến đối phương bị ngã hoặc mất cân bằng
Một số điều luật khác
- Vận động viên bóng rổ không thể đá bóng hoặc đấm bóng
- Khi bóng đang trên đường rơi hoặc trên vành rổ thì không được cản phá.
- Những hành vi khiến nhã, xúc phạm người chơi sẽ bị xử phạt rất nặng.
Luật về sân thi đấu
- Kích thước sân bóng rổ là 15 x 28m, được giới hạn bởi các đường biên dọc và biên ngang. Sân được chia làm hai phần sân bởi đường kẻ giữa sân. Ngoài ra còn các đường giới hạn khác gồm vòng tròn 3 điểm, khung dưới rổ hay điểm ném phạt. Sân có hai rổ gắn ở đầu hai sân đưa vành rổ cách mặt sân 3.05m
Trên đây là một số thông tin cơ bản về luật thi đấu bóng rổ, hy vọng sẽ giúp bạn có thể dễ dàng tiếp cận với môn thể thao đầy hấp dẫn này.
